Związek Harcerstwa Polskiego

Bohdan Cywiński:

W 1945 roku poszedłem do szkoły w Milanówku, a po dwóch latach przenieśliśmy się do Warszawy, na Mokotów. Do roku 1949 szkoła była ideologicznie „bezbolesna” – nie pamiętam jakichś politycznych nacisków. Zaczęły się one w roku szkolnym 1949/50, kiedy nagle zlikwidowano harcerstwo. Dla mnie było to o tyle przykre, że byłem już zuchem i miałem zostać przyjęty do harcerstwa. Nie zdążyłem. […]

Bohdan Cywiński, Odnajdywanie wolności, „Karta” nr 58/2009.

Bohdan Cywiński:

Powstawało mnóstwo stowarzyszeń studenckich, różnych związków demokratycznych, ale ja się w nic nie pchałem. W ogóle niechętnie zapisuję się do jakichkolwiek organizacji, raczej wolę być sam. Ktoś jednak powiedział, że powstaje drużyna starszoharcerska, która chce szkolić instruktorów harcerskich – 8 grudnia jest spotkanie w tej sprawie. Przy tej okazji organizują obóz narciarski i można na niego tanio pojechać. Trochę na to licząc, poszedłem na to spotkanie – znów na Politechnikę. Było tam około 20-30 osób. Trafiam w środowisko ludzi starszych ode mnie o jakieś 2-3 lata. Prowadził nas Mieczysław Berka – dawny żołnierz „Parasola”, wówczas jeszcze podharcmistrz. W ogóle było tam także starsze towarzystwo instruktorskie, ludzie jeszcze z AK, z Szarych Szeregów. Cała idea niesłychanie nam się podobała. Założyliśmy Krąg Starszoharcerski przy Politechnice Warszawskiej.

Jedziemy na tygodniowy, bardzo ostry obóz. Od rana do wieczora, a często też w nocy, starsi koledzy uczą nas wszystkich harcerskich elementów – metody, ideologii… Na narty wychodzimy, zdaje się, dwa razy w ciągu całego wyjazdu. Wracamy i zdajemy na pierwszy stopień harcerski – „młodzika”, który normalnie zdają 12-letnie chłopaki, a jednocześnie już zaczynamy być instruktorami i mamy tworzyć drużyny w szkołach.

Na wiosnę zakładam z kolegą drużynę w szkole podstawowej na Ochocie. Nie mam zdolności pedagogicznych, więc idzie to średnio. To znaczy w wymiarze ideowym bardzo fajnie, natomiast pod względem organizacyjnym – kompletnie do chrzanu. Niemniej sprawa rozwija się. Latem jadę już na obóz instruktorów. Tam zdaję wszystkie dodatkowe stopnie, zdobywam sprawności i dostaję najniższy stopień instruktorski – przewodnika. Na drugi miesiąc jedziemy w tym samym towarzystwie na prywatny obóz. Jednym słowem – cały czas harcerstwo. Razem spędzamy czas, razem bawimy się co sobotę. […]

[…] Po wakacjach w 1958 roku harcerstwo się jednak skończyło. Zaczęto nas wyrzucać z pracy instruktorskiej za religianctwo. Robiono kolejne czystki, aż zostaliśmy postawieni w stan spoczynku. Mnie to spotkało jako jednego z pierwszych, ale specjalnie mi nie zrobiło przykrości – już wtedy wpadłem na nowy pomysł. […]

Bohdan Cywiński, Odnajdywanie wolności, „Karta” nr 58/2009.