POD ZABORAMI

1795–1914

Kalendarium

Zabór rosyjski

 

  1. 1798

    1 października: tajne Towarzystwo Republikanów Polskich (Warszawa)

  2. 1800

    Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk (Warszawa)

  3. 1801

    Towarzystwo Przyjaciół Ludzkości (Warszawa)

  4. 1803

    Towarzystwo Przyjaciół Ojczyzny (Warszawa)

  5. 1807

    Wileńskie Towarzystwo Dobroczynności (Wilno)

  6. 1814

    Warszawskie Towarzystwo Dobroczynności (Warszawa)

  7. 1816

    Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie z inicjatywy Stanisława Staszica (Hrubieszów)

  8. 1817

    tajne Towarzystwo Filomatów (Wilno)

    Instytut Głuchoniemych z inicjatywy ks. Jakuba Falkowskiego (Warszawa)

  9. 1818

    Kaliskie Towarzystwo Muzyczne (od 1975 imienia Alfreda Wiłkomirskiego) (Kalisz)

  10. 1820

    Towarzystwo Naukowe Płockie (Płock)

    Towarzystwo Lekarskie Warszawskie (Warszawa)

  11. 1825

    Towarzystwo Kredytowe Ziemskie w Królestwie Polskim

  12. 1828

    konspiracyjne Sprzysiężenie Wysockiego – związek wojskowych ze Szkoły Podchorążych (Warszawa)

  13. 1830

    Towarzystwo Patriotyczne (Warszawa)

  14. 1842

     konspiracyjny Związek Chłopski

  15. 1858

    Towarzystwo Rolnicze w Królestwie Polskim

  16. 1860

    Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (Warszawa)

  17. 1863

    tajne stowarzyszenie kobiece Patronat Opieki nad Więźniami (Włocławek)

  18. 1871

    Warszawskie Towarzystwo Muzyczne (od 1951 – imienia Stanisława Moniuszki) (Warszawa)

  19. 1864

    Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami (Warszawa)

  20. 1877

    koło gospodyń wiejskich (Janisławice)

  21. 1878

    Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie (Warszawa)

  22. 1880

    organizacja filantropijna Kuratorium Opieki nad Ociemniałymi (Wilno)

  23. 1882

    Towarzystwo Przytułku Św. Franciszka Salezego w Warszawie

    Towarzystwo Kolonii Letnich (Warszawa)

  24. 1886

    jako wioślarski klub sportowy – Włocławskie Towarzystwo Wioślarskie (Włocławek)

    Warszawskie Towarzystwo Cyklistów (Warszawa)

  25. 1894

    Towarzystwo Tajnego Nauczania założone przez Cecylię Śniegocką (Warszawa)

    klub sportowy w Kaliszu (od 1907 jako Kaliskie Towarzystwo Wioślarskie)

  26. 1899

    tajne Towarzystwo Oświaty Narodowej (Warszawa)

    Łódzkie Żydowskie Towarzystwo Dobroczynności (Łódź)

  27. 1902

    Łomżyńskie Towarzystwo Wioślarskie (Łomża)

  28. 1904

    Polskie Towarzystwo Filozoficzne (Warszawa)

  29. 1906

    Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości (Warszawa)

    Polska Macierz Szkolna na terenie Królestwa Polskiego

    Towarzystwo Biblioteki Publicznej (Warszawa)

    Polskie Towarzystwo Krajoznawcze (od 1950 r. pod nazwą Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze) (Warszawa)

    tajne Towarzystwo Kooperatystów (Warszawa)

    Towarzystwo Przyjaciół Nauk (Wilno)

    Stowarzyszenie Zjednoczonych Ziemianek (Warszawa)

    12 sierpnia: Łódzkie Towarzystwo “Talmud-Tory” (Łódź)

  30. 1907

    Centralne Towarzystwo Rolnicze (Warszawa)

    Towarzystwo Naukowe Warszawskie, kontynuujące działalność Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk (Warszawa)

  31. 1909

    Patronat Opieki nad Więźniami (od 1923 pod nazwą: Towarzystwo Opieki nad Więźniami, Uwolnionymi z Więzień i ich Rodzinami) (Warszawa)

  32. 1911

    Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi (Laski pod Warszawą)

  33. organizacja młodzieżowa Junactwo
  34. Liga Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego, na terenie Królestwa Polskiego

Zabór austriacki

 

  1. 1817

    4 czerwca: Józef Maksymilian Ossoliński ustanawia Fundację im. Ossolińskich

    13 listopada: działalność rozpoczyna Zakład Narodowy im. Ossolińskich “Ossolineum” (Lwów)

  2. 1830zakład głuchoniemych (Lwów)
  3. 1851

    zakład dla niewidomych (Lwów)

  4. 1854

    Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych (Kraków)

  5. 1863

    Towarzystwo Weteranów

  6. 1865

    Ochotnicza Straż Ogniowa z inicjatywy Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie (Kraków)

  7. 1867

    7 lutego: pierwsze pod zaborami gniazdo “Sokoła” – Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” (Lwów)

  8. 1873

    ukraińskie Towarzystwo Naukowe im. Szewczenki (Lwów)

    31 grudnia: Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie (Nowy Targ), od 1874 jako Towarzystwo Tatrzańskie (Kraków), od 1920 – Polskie Towarzystwo Tatrzańskie>

  9. 1881

    Galicyjskie Stowarzyszenie Opieki nad Uwolnionymi Więźniami

  10. 1882

    Macierz Polska z inicjatywy Józefa Ignacego Kraszewskiego (Lwów)

  11. 1886

    Polskie Towarzystwo Historyczne (Lwów)

    Towarzystwo Literackie im. A. Mickiewicza (Lwów)

  12. 1887

    14 stycznia: zjazd założycielski Związku Młodzieży Polskiej “Zet”, działającego na terenie trzech zaborów (Kraków)

  13. 1888

    Zgromadzenie Sióstr Albertynek, utworzone przez ks. Adama Chmielowskiego, “brata Alberta”, z jego inicjatywy – na Skałce w Krakowie dom noclegowy, schronisko dla bezdomnych kobiet (Kraków)

  14. lata 80.

    Krakowskie Towarzystwo Ochronek dla Małych Dzieci (Kraków)

  15. 1890

    z inicjatywy Franciszka Stefczyka – pierwsza “kasa Stefczyka” – spółdzielnia zapomogowo-pożyczkowa (Czernichów)

  16. 1893

    Polskie Towarzystwo Filologiczne (Lwów)

  17. 1894

    11 lutego: Ukraińskie Towarzystwo Gimnastyczne “Sokił” (Lwów)

  18. 1895

    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze (Lwów)

  19. 1896

    21 listopada: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa (Kraków)

  20. koniec
    XIX w.

    Towarzystwa do Walki z Gruźlicą (np. Zakopane)

  21. 1901

    tajny Związek Młodzieży Polskiej „Przyszłość” (PET)

  22. 1904

    4 marca: Związek Górali (Zakopane)

  23. 1907

    29 stycznia: Karpackie Towarzystwo Narciarzy (Lwów)

  24. 1909

    15 maja: Akademicki Związek Sportowy (Kraków)

    Organizacja Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” (Lwów)

  25. 1910

    Związek Strzelecki (Lwów)

    1 grudnia: Towarzystwo Sportowo-Gimnastyczne „Strzelec” (Kraków)

  26. 1915

    Liga Kobiet Naczelnego Komitetu Narodowego, na terenie Galicji

Zabór pruski

 

  1. 1817

    tajne Towarzystwo Tomasza Zana

  2. 1841

    Towarzystwo Naukowej Pomocy dla Młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego założone przez Karola Marcinkowskiego

  3. 1842

    Związek Plebejuszy (Poznań)

    młodzieżowy Związek Wiarusów

  4. 1848

    20 marca Komitet Narodowy Polski (Poznań)

  5. 1857

    13 lutego: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk (Poznań)

  6. 1858

    Towarzystwo Historii i Piśmiennictwa Polskiego

  7. 1861

    19 lutego: ukraińskie Towarzystwo Naukowe im. Szewczenki (Lwów)

  8. 1866

    pierwsze kółka rolnicze dla ludności wiejskiej, zakładane przez ks. Stanisława Wiśniewskiego

    Towarzystwo Gospodyń (Piaseczno)

  9. 1872

    14 stycznia: Towarzystwo Oświaty Ludowej

  10. 1880

    Towarzystwo Czytelni Ludowych, które kontynuuje działalność Towarzystwa Oświaty Ludowej (Poznań)

  11. 1884

    pierwsze gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego “Sokół” w zaborze pruskim (Inowrocław)

  12. 1886

    Towarzystwo Gimnastyczne “Sokół” w Poznaniu (Poznań)

  13. 1888

    Zakład Wychowawczo-poprawczy w Szubienie

  14. 1894

    Towarzystwo Gimnastyczne “Sokół” we Wrocławiu (Wrocław)

  15. 1899

    tajna organizacja Czerwona Róża (Poznań)

    Poznańskie Towarzystwo Muzyczne

  16. 1907

    Związek Caritas (Poznań)

  17. 1912

    Poznańskie Towarzystwo Wioślarzy Tryton (Poznań)

  18. 1914

    marzec: Związek Towarzystw Kobiecych, od 1918 jako Związek Towarzystw Polek (Bytom)