W ODRODZONEJ POLSCE
1918–1939Organizacje opiekuńcze
Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami
Od Komitetu Redakcyjnego pisma „Obrońca zwierząt”, organu prasowego Łódzkiego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami:
[…] ukazanie się Dekretu Pana Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 roku o ochronie zwierząt, oświecone warstwy społeczeństwa polskiego powitały z radością, zaś pierwszy międzynarodowy kongres Towarzystw opieki nad zwierzętami w Wiedniu w dniu 11 maja 1929 roku uznał za wskazane zalecić ten Dekret, jako wzór, rządom wszystkich reprezentowanych tam państw. […]
„Obrońca Zwierząt” nr 4, czerwiec 1929, Łódź.
Zbiory Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Łódzkiego.
Polska Liga Przyjaciół Zwierząt
Z artykułu Obchód dnia dobroci dla zwierząt w Warszawie (5 października 1930 r.), podpisanego J. M. K.:
Zapowiedziany przez P. L. P. Z. na niedzielę 5-go października obchód „Dnia Dobroci dla Zwierząt” pomimo słotnej pogody był w zupełności udany zarówno pod względem propagandy, jak i nastroju w stolicy.
Wzmianki, umieszczone przez Ligę poprzednio w prasie, uprzedziły mieszkańców, że w roku bieżącym, ze względu na okres przedwyborczy, Liga nie będzie organizowała pochodu miłośników zwierząt. Wiadomość ta ogólnie przyjęta została przez publiczność z żalem i uczuciem zawodu, co wyraźnie świadczy, jak dalece tego rodzaju manifestacja uczuć humanitarnych jest potrzebna. […]
O godz. 11-ej rano wyruszył z przed lokalu Ligi w Al. Szucha Nr. 7 szereg otwartych powozów, udekorowanych kwiatami i napisami propagandowemi. Siedzący w powozach członkowie Ligi rozdawali ulotki, miesięcznik „Świat Zwierzęcy” i inne druki propagandowe.
Przed powozami kroczyły: jako kwestarz, wielbłąd przepasany szarfą ze złoconym na niej napisem „Polska Liga Przyjaciół Zwierząt”, osiołek i kucyki z wózkiem. Zwierzęta te przysłane były przez Dyrektora Ogrodu Zoologicznego, p. Żabińskiego, wysoce życzliwie odnoszącego się do idei propagandy Ligi. Również kwestował po mieście szereg psów, z pomiędzy których wyróżniały się wspaniałe Bernardy pani Niderberger i p. Ahrendta. Lecz największym powodzeniem cieszył się, jak i w roku ubiegłym, stały kwestarz Ligi – wilk „Dżek” p. A. Felsa, który towarzyszył Miss Polonji [z 1919 r.], obecnej p. mecenasowej Śliwińskiej, i kwestował w Parku Paderewskiego podczas konkursu „piękności samochodów”. Dżek zebrał w dniu tym około pół tysiąca złotych i tak był przejęty swoją rolą, że sam prosił o datki.
Dużo zrozumienia i pomocy doznała Liga w dniu tym ze strony Zarządów teatrów i rewji oraz hotelów i restauracji. Artyści w „Morskiem Oku”, „Qui – pro – Quo” i „Anansie” specjalnie przyczynili się do propagandy, dając numer poświęcony Lidze i kwestując z psami między publicznością. […]
„Świat Zwierzęcy”; miesięcznik, Organ Polskiej Ligi Przyjaciół Zwierząt, Warszawa, nr 11, 1 listopada 1930.
Zbiory Biblioteki Narodowej, sygnatura: P.74989 IIegz.
W tekście Echa Dnia Dobroci dla Zwierząt:
Trzeci z kolei obchód Dnia Dobroci dla Zwierząt, organizowany przez Ligę w lecie r. b. udał się jeszcze wspanialej, niż w latach poprzednich, zwłaszcza że wypadł w piękny, słoneczny dzień.
Święto sprawiedliwości względem zwierząt – to nietylko defilada ukwieconych samochodów, wiozących przystrojone w kokardki, rozpieszczone pieski i kotki. To coś znacznie większego. To zamanifestowanie stosunku społeczeństwa do szerzonej przez Ligę idei. […]
Zainteresowanie publiczności uroczystością było tak znaczne, że na całej kilku-kilumetrowej długości swej trasy pochód przesuwał się pomiędzy szpalerami, utworzonymi przez widzów. Publiczność z ciekawością odczytywała napisy na transparentach, nawołujących do litości nad zwierzętami i owacyjnie witała poszczególne fragmenty pochodu. Prawdziwie wzruszającym był widok dzieci ze szkoły Instytutu Ociemniałych z transparentem, na którym widniał napis: „My kochamy zwierzęta”.
Ogólną sympatją cieszyła się poczciwa psina, „Dzian”, własność p. J. Kalacińskiego, dźwigająca na grzbiecie oryginalny transparent, nawołujący do zniesienia kagańców i smyczy. […]
„Świat Zwierzęcy”; miesięcznik, Organ Polskiej Ligi Przyjaciół Zwierząt, Warszawa, Rok III, październik 1931.
Zbiory Biblioteki Narodowej, sygnatura: P.74989 IIegz.
Październik 1931, Warszawa. Akcja dożywiania ptaków zorganizowana przez Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami
Fot. NAC
11 września 1932, Warszawa. Obchody Dnia Dobroci dla Zwierząt zorganizowane przez Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami. Pochód propagandowy na ul. Krakowskie Przedmieście. Widoczny transparent Polskiej Ligi Przyjaciół Zwierząt. W tle z prawej Pałac Staszica
Fot. NAC
1934, Drohowyże. Zakład Fundacji Stanisława Skarbka dla ubogich i sierot. Grupa wychowanków i nauczycieli przed budynkiem
Fot. NAC
1934, Drohowyże. Zakład Fundacji Stanisława Skarbka dla ubogich i sierot. Uczniowie z VII klasy podczas zajęć lekcyjnych
1935. Zakład dla niewidomych Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach. Pensjonariusze zakładu podczas nauki wyplatania koszyków
Fot. NAC
1936, Kraków. Związek Opieki nad Zwierzętami w Krakowie – pochód propagandowy. Widoczne transparenty o treści: „Kochajmy zwierzęta” i „Nie damy krzywdzić zwierząt”
Fot. NAC