I WOJNA ŚWIATOWA
1914–1919Towarzystwa sportowe
Akademicki Związek Sportowy
Henryk Szot-Jeziorowski:
Zanim wyższe uczelnie zostały otwarte, powołujemy we wrześniu (1915) samozwańczy Tymczasowy Komitet Organizacyjny AZS w składzie: Jan Gebethner, Marian Strzelecki, Kazimierz Biernacki i skryba tych słów. To był pierwszy etap. Z każdej wyższej uczelni: Uniwersytetu, Politechniki, Wolnej Wszechnicy, Wyższej Szkoły Handlowej i Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego wchodzi po 3 przedstawicieli. Zostaje wybrane prezydium: prezes Jan Gebethner, wiceprezes Kazimierz Biernacki i piszący te słowa, sekretarz Marian Strzelecki, skarbnik Leszek Sosnowski. […] Niemcy nie zgadzają się na zorganizowanie warszawskiego AZS – nie pomagają argumenty, że istnieje od 1908 r. krakowski AZS; lecz dzięki silnemu poparciu Czcigodnego Rektora Uniwersytetu Warszawskiego Józefa Brudzińskiego i naciskom prezesa Komitetu Obywatelskiego Zdzisława ks. Lubomirskiego na Bogdana Hutten-Czapskiego, kuratora wyższych uczelni w Warszawie, uzyskujemy zezwolenie na AZS-y w każdej wyższej uczelni. Komitet Organizacyjny mamy jednak, po cichu wspólny. […] W styczniu (1918), gdy Niemcy zaczęli słabnąć psychicznie, została powołana oficjalna „Centrala” AZS-ów warszawskich z biurem przy ul. Pięknej 5. Skład: prezes – vacat, wiceprezesi – Marian Strzelecki i Kazio Biernacki. […]
Cyt. za: Halina Hanusz, Bartłomiej Korpak, 100 lat Akademickiego Związku Sportowego, Warszawa 2014.
Poznańskie Towarzystwo Wioślarzy
Z Ustawy Poznańskiego Towarzystwa Wioślarzy:
Towarzystwo zapisane ma jako cel:
1. Uprawianie sportu wioślarskiego oraz innych jako to: żaglowania, narciarstwa, łyżwowania, saneczkowania, gry w pięstówkę etc.; uprawianie życia towarzyskiego. Hasło jego brzmi „hej-ha”.
2. Do grona jego członków, których liczba jest nieograniczona, może być przyjętym, kto jest nieskalanej czci, ukończył 18 lat i nie należy do innego towarzystwa wioślarskiego.
3. Każdy członek ma prawo wiosłowania i sterowania odpowiednio do swych zdolności. Więc najprzód w łodziach gigowych, następnie w skule i po małym egzaminie przed naczelnikiem w kajaku.
4. Łodzi wyścigowych wolno używać tylko w celach treningu na wyścigi pod sternikiem dyplomowanym, a kajaka tylko po złożonym egzaminie.
TRYTON 1916
Cyt. za: Wodniacy. Pasjonaci wioślarstwa 1878-1939, koncepcja: Aleksandra Janiszewska, kwerendy, wybór i oprac.: Agnieszka Kaczmarska, Warszawa 2011.
28 maja 1916, Optowa, Polesie Wołyńskie. Uroczystość z okazji rocznicy powstania 4. pułku piechoty Legionów Polskich. Józef Piłsudski i legioniści obserwują mecz piłki nożnej. Siedzą od lewej: ppłk Andrzej Galica, komendant Józef Piłsudski, ppłk Bolesław Roja
Fot. NAC